اتاق فکر
بسمه تعالی
امروز پنجشنبه بیست و ششم اردیبهشت ماه در جمع صمیمی اعضای اتاق فکر در سالن کنفرانس سازمان مرکزی دانشگاه کاشان شرکت کردم.
چون جمع را اهل معرفت یافتم ، این بیت را زمزمه کردم :
آنرا که فضل و دانش وتقوی مسلم است
هرجا رود قدمش خیر مقدم است
"اتاق فکر" نام زیبایی است ؛
از امیرمومنان نقل است که فرمود: بهترین عبادت اندیشیدن مدام درباره خداوند و قدرت اوست.
این نکته را به رسم هدیه تقدیم کردم:
کسانی که اردیبهشت ماه به این دیار می آیند سحرگاه به گلستان سرمی زنند و عطر گل محمدی آنها را سرمست می کند و زیبایی گل را در طلوع فجر در طبیعت زیبای قمصر کاشان نظاره می کنند، چه زیباست که با بلبلان هم آوا شوند و بگویند: الحمدلله رب العالمین
چشم بگشا که جلوه دلدار متجلیست از در و دیوار
و چه توفیق بزرگی است حال و روح مولی امیرالمومنین را به یاد آورند که در نظاره آیات الهی این آیه را تلاوت می کرد که :
الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَیَ جُنُوبِهِمْ وَیَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذا بَاطِلاً سُبْحَانَکَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ
آنان که خدا را ایستاده و نشسته و به پهلو خفته ، یاد می کنند و در آفرینش آسمانها و زمین می اندیشند : ای پروردگار ما ، این جهان را به بیهوده نیافریده ای ، تو منزهی ، ما را از عذاب آتش بازدار. (سوره مبارکه آل عمران آیه 191)
ای کاش این حال در ما هم متجلی گردد.
نمی دانم چرا قرآن در این آیه اول به ذکر تاکید دارد سپس به فکر، شاید این بیت که فرموده است:
ذکر آرد فکر را در احتزاز / فکررا خورشید این افسرده ساز
پاسخی بر این سوال باشد.
اطاق فکر گزارشی درباره ستاد توسعه می خواهد :
بی شک نیک اندیشی و نیکوکاری همزاد انسان است و از قدیم آثار آن در ایرا ن و جهان از جمله شهر ما کاشان ثبت شده است .
ساخت و ساز آب انبار، راه، کاروانسرا، مکتب، مسجد، درمانگاه و بیمارستان به نیت استفاده عموم پیشینه ارزشمند مردم این دیار است.
با پیروزی انقلاب اسلامی و به حرمت ارزشمند جایگاه تعلیم و تربیت، جهاد مدرسه سازی هم ایجاد شد و احداث مدارس زیبا و ماندگار و افزایش روزافزون خیّرین زمینه ساز نهاد مجمع خیرین مدرسه ساز شد و به تبع آن مجمع خیرین سلامت و خیرین مسکن ساز به وجود آمد .
حضور خیرین اگر چه در آموزش عالی بصورت پراکنده در حیطه فعالیت همه روسای دانشگاه کاشان وجود دارد و آرزوی آنها بوده است ولی کمیته مشارکت های مردمی در سال 1386 در دانشگاه کاشان شکل گرفت و با همّت و تلاش مدام رییس دانشگاه موفقیت های خوبی به دست آمد، در رمضان سال 89 در منزل حاج امیر کتابچی این کمیته تبدیل به ستاد توسعه دانشگاه کاشان شد.
حیطه فعالیت ها:
در بدو ورود به دانشگاه تابلو زیبای صندوق قرض الحسنه فاطمه زهرا (سلام الله علیها) جلب نظر می کند که از آثار ارزشمند خیرین است.
ساخت و ساز فضاهای فیزیکی دانشگاه از جمله:
ü سالن ورزشی زنده یاد نسرین السادات آرزه گر که به همّت جناب آقای دکتر آرزه گر این دندانپزشک خدوم شهر ساخته شد و در سال 88 در اختیار دانشجویان قرار گرفت.
ü خوابگاه آقای مجید راهب ریاست کارخانه ایران گلاب کاشان که از مدیران موفق کشور می باشد، در سال 1390 به اتمام رسید و هم اکنون در اختیار دانشگاه است.
ü خوابگاه زنده یاد باباخلیل که در سال 1391 به اتمام رسید.
ü ساختمان زنده یاد پرفسور ارشدی که در سال 1391 افتتاح شد.
ü سالن ورزشی حاج حسین لاجوردی که در سال 1391 به پایان رسید ، از این خیّر باکرامت چندین مدرسه و بنای خیر دیگر در کشور بجا مانده است.
و اما بناهایی هم درحال احداث است از جمله:
× خوابگاه آقای علیرضا عصار کاشانی با 1100 مترمربع زیربنا
× خوابگاه آقای حاج سید محمد هاشمیان با 1100 مترمربع زیربنا
× خوابگاه سرکار خانم شهین مسچی با 1100 مترمربع زیربنا
× خوابگاه آقای امیرحسین ترکیان با حدود 800 مترمربع زیربنا
× دانشکده حقوق با 6000 متر مربع زیربنا به اهتمام اخوان سعیدی
× دانشکده مهندسی با 5200 متر مربع زیربنا با سرمایه گذاری خانواده محترم دکتر ساتر
لازم است از مصداق های دیگری هم یاد کنیم:
ª فردی که با تنظیم وصیت نامه، اموال غیر منقول خود را به دانشگاه می بخشد.
ª افرادیکه ماشین های لباسشویی خوابگاه ها را تامین کرده اند.
ª فردی که سالن آمفی تئاتر را مجهز کرده است.
ª فردی که ویدئو پروژکتور ونرم افزار به دانشجویان اهدا کرده است.
ª خیّری که بنیاد نخبگان سعیدی را بنیانگذاری کرده است.
ª خیری که بنیاد مطهر را بنیانگذاری کرده است.
ª فردی که زمین اهدا کرده است.
ª فرد فاضل و فرهیخته ای که کتب و امتیازات نشر و کلیه اموال خود را در ایران به دانشگاه اهدا کرده است.
و اما دستاورد های معنوی ستاد را هم نباید نادیده گرفت ازجمله:
§ نفس مشارکت وحضورمردم در دانشگاه و نهادینه شدن این حرکت در قالب ستاد
§ مقبولیت دانشگاه در قلب خیرین
§ اعتماد خیرین به ستاد و اعضای ستاد
به لطف خداوند تلاش و فعالیت ستاد در سایر دانشگاهها هم تاثیر گذاشته و ما آثار آن را مستقیم یا غیر مستقیم می توانیم مشاهده کنیم ازجمله :
- اخوان محترم ابریشمی متقبل شدند دانشکده فنی حرفه ای دختران کاشان را احداث کنند که با توجه به دقت نظر و تلاش پیگیردر طراحی نقشه ها انشاء الله بنایی کم نظیر ایجاد خواهد شد، ستاد توسعه این افتخار را دارد که بعنوان معین این دانشکده در خدمت خیرین باشد.
- برادران عزیز و ایمانی سعید پور در احداث دانشکده علوم قرآنی دانشگاه ملایر به ریاست سرور ارجمند جناب آقای دکتر امانی همواره این ستاد را مورد تفقد قرار داده اند.
- بی شک ایجاد کمیته خیرین وزارت علوم به ریاست جناب آقای دکتر متکان و دبیری استاد ارجمند جناب آقای دکتر سید جواد ساداتی نژاد متاثر از ستاد توسعه دانشگاه کاشان بوده است .
- همه این تلاش ها باعث شد اخیرا ایجاد جامعه خیرین دانشگاه ساز در سطح کشور مطرح شود و حضور خیرین کاشانی دراین جامعه حجت دیگری از آثار معنوی این ستاد است.
اما چه عواملی باعث حضور خیرین می شود؟
· بی شک توان بالقوه سخاوت و گرایش به کار خیر در نهاد انسان نهفته است ، خیر اخلاقی از ابعاد فطری انسان است و خداوند در بدو خلقت، در وجود خلیفه خود کاشته است، خدایی که همه وجودش خیر و نیکی است.
· از ویژگی های دیگر انسان میل به جاودانگی است و این امر تحقق نمی یابد مگر اینکه انسان درانجام اعمال ماتاخر موفق باشد، آثار خیر بازمانده از انسانها نهاد جاودانگی آن ها را تضمین می کند که فرموده است:
مَا عِندَکُمْ یَنفَدُ وَمَا عِندَ اللّهِ بَاقٍ وَلَنَجْزِیَنَّ الَّذِینَ صَبَرُواْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ
آنچه نزد شماست فنا می شود و آنچه نزد خداست باقی می ماند و آنان راکه ، شکیبایی ورزیدند پاداشی بهتر از کردارشان خواهیم داد. (سوره مبارکه نحل آیه 96)
شناخته شدن یکی از ویژگی های ارزشمند انسانی ، خداوند متعال خلق می کند که شناخته شود وخود می فرماید:
احببت ان عرف
خداوند یکی از اهداف خلقت را شناخت معرفی کرده است:
إِنَّا خَلَقْنَاکُم مِّن ذَکَرٍ وَأُنثَی وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ
ای مردم! همانا ما شما را از یک مرد و یک زن آفریدیم و شما را شعبه شعبه و قبیله قبیله کردیم تا یکدیگر را بشناسید، بی شک گرامی ترین شما نزد خداوند با تقواترین شما است، همانا خدا دانا و آگاه است. (سوره مبارکه حجرات آیه 13)
و اصولا تا انسان شناخته نشود بدون شک مفید و موثر هم نخواهد بود و به عبارتی به اندازه ای که شناخته می شود تاثیرگذار است، وادی خیر به بهترین شکل انسان را معرفی می کند.
· عامل دیگر ساماندهی روح و روان انسان است و این یکی از بهترین آثار کار خیر در زندگی انسان است خداوند می فرماید:
وَمَثَلُ الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَتَثْبِیتًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ کَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٌ فَآتَتْ أُکُلَهَا ضِعْفَیْنِ فَإِن لَّمْ یُصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلٌّ وَاللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ
و مثل کسانی که اموال خویش را برای طلب رضای خدا از روی یقین و، اعتقادانفاق می کنند ، مثل بوستانی است بر تپه ای ، که بارانی تند ، بر آن بارد و دو چندان میوه دهد ، و اگر نه بارانی تند که نرم بارانی بر آن بارد خدا به کارهای شما بیناست.(سوره مبارکه بقره آیه 265)
در حقیقت کار خیر ذکر خداوند است و آرامبخش روح انسان که: أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ
آگاه باشید که تنها با یاد خدا دلها آرامش پیدا میکند. (سوره مبارکه رعد آیه 28)
· ریشه همه این عوامل را باید در میل به کمال و خداگونه شدن جستجو کرد، در حقیقت هر فردی، از نقص و کاستی متنفراست؛ مراتب روحی و روانی که انسان قدم به قدم در انجام امور خیر کسب می کند به او وسعت و توان پرواز تا اوج آسمان ها را می دهد، بی شک جایگاه این افراد جوار انبیاء و اولیاء الهی است و این تفضلی است برای آنها، بی دلیل نیست که فردی سال ها با خود مذاکره می کند که وارد این وادی شود یا خیر ؟ولی اگر وارد شود مسیر را هموار و راحت می بیند زیرا او یاریش می کند که فرموده است:
وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ
کسانی را که در راه ما مجاهدت کنند ، به راههای خویش هدایتشان می کنیم ، و خدا با نیکوکاران است. (سوره مبارکه عنکبوت آیه 69)
· کار خیر صدقه جاریه است نه تنها فرد بلکه خانواده او از اثراتش متنفع اند و باعث ترویح روح گذشتگان است
إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِکُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا فَإِذَا جَاء وَعْدُ الآخِرَةِ لِیَسُوؤُواْ وُجُوهَکُمْ
اگر نیکی کنید به خود می کنید ، و اگر بدی کنید به خود می کنید و چون وعده دوم فرا رسید ، کسانی بر سرتان فرستادیم تا شما را غمگین سازند. (سوره مبارکه اسرا آیه 7)
شاید سوال شود کِشت گاه ایثار و گذشت و نیک اندیشی و نیکوکاری چیست؟
این آیه مشخص می کند که این کِشت گاه محبت است:
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا
کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کردهاند، به زودی خدای رحمان برای آنها محبتی [در دلها] قرار خواهد داد. (سوره مبارکه مریم آیه 96)
ایجاد محبت هم زمینه ساز کار خیر است و هم نتیجه آن، بی شک اگر اِکسیری ارزشمند تر از محبت وجود داشت خداوند آن را به جای "ود" حاصل ایمان وعمل صالح قرار می داد. ازمحبت خارها گل می شود
وز محبت سرکه ها مُل می شود
با آرزوی محبت الهی
توانگرا دل درویش خود بدست آور
که مخزن زر وگنج درم نخواهد ماند
بر این رواق زبرجد نوشته اند به زر
که جز نکویی اهل کرم نخواهد ماند
علی محمد الماسی – 26 آذر 1392